Systemy rynnowe
SZYBKO, SPRAWNIE I NIEDROGO

Systemy rynnowe - część 8.

Od kilku miesięcy w naszym cyklu publikacji staramy się doradzić jak w miarę sprawnie i możliwie tanio wybudować wymarzony dom. Poruszaliśmy już kwestie związane z dokumentacją, pozwoleniami, wyborem ekipy budowlanej, fundamentami domu, ścianami i stropami. W ostatnim odcinku poradnika skupiliśmy się na rodzajach pokrycia dachowego, które można zastosować. Integralną częścią dachu, często wykonywaną “w komplecie” przez tą samą ekipę dekarską, jest system rynnowy.

- Wydawać by się mogło, że rynny to pomniejszy szczegół, nie mający większego wpływu na budynek. Nic bardziej mylnego - mówi Urszula Skudniewska, prezes spółki Amber - Prawidłowo  dobrany i zamontowany system rynnowy chroni elewację oraz zabezpiecza otoczenie domu przed rozmywaniem gruntu. Nie trzeba chyba przypominać czym grozi rozmycie gruntu dla trwałości fundamentów i całego budynku.

Zdecydowana większość orynnowania produkowana jest ze stali powlekanej oraz nieplastyfikowanego PVC.  Jeżeli kieszeń inwestora jest dostatecznie pojemna może on zastosować orynnowanie z aluminium, blachy cynkowo-tytanowe lub miedziane - zdecydowanie trwalsze  ale tez i odpowiednio droższe. Poświęćmy każdej grupie kilka zdań, aby choć trochę ułatwić wybór:

Rynny z PVC

- To jeden z najbardziej popularnych materiałów używanych do produkcji systemów rynnowych - mówi Grzegorz Szelewicki, prezes spółki Dekoplus, wykonującej prace budowlane. - PVC jest stosunkowo lekkie, nie ulega korozji, jest odporne na ptasie odchody i czynniki agresywne no i zdecydowanie jest rozwiązaniem zdecydowanie najtańszym.

Przy wielu zaletach rynny z PVC nie są pozbawione wad. Charakteryzują się m.in. stosunkowo wysoką rozszerzalnością temperaturową, co oznacza, że elementy systemu wymagają łączenia  umożliwiającego zmiany wymiarów wraz ze zmianami temperatury. W temperaturze poniżej 0°C PVC staje się kruche a to grozi uszkodzeniami rynien w okresie zimowym. Trwałość systemów rynnowych z PVC oceniana jest na około 50 lat.

Rynny ze stali powlekanej

Rynny powlekane to drugi z najpowszechniej stosowanych systemów. Budowa tych rynien jest warstwowa, wewnątrz blacha stalowa zabezpieczona warstwą ocynku a na zewnątrz warstwa ochronna, np. z poliestru.

Są cięższe niż rynny z PVC, i mniej mniej odporne na uszkodzenia powierzchni, ponieważ uszkodzenie powłoki zewnętrznej najczęściej powoduje korozję stali. Są też mało odporne na obróbkę cieplną. Nie spawa się ich i nie docina szlifierką kątową. Mają jednak bardzo dużą wytrzymałość mechaniczną, co pozwala na stosowanie ich np. na terenach o bardzo obfitych opadach śniegu. Rynny powlekane łączy się na specjalne złączki lub klamry z gumową uszczelką. Trwałość takiego systemu może wynosić nawet do 80 lat jednak trzeba pamiętać o okresowych przeglądach w poszukiwaniu ognisk korozji.

Rynny z blachy cynkowo-tytanowej

Najważniejszą i najbardziej specyficzną cechą cynku jest naturalne powolne utlenianie się jego powierzchni, w wyniku oddziaływania czynników atmosferycznych. W ten sposób na materiale powstaje patyna, która tworzy warstwę zabezpieczającą metal przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. W przypadku niewielkich zarysowań, obić czy innych uszkodzeń mechanicznych, powierzchnia ochronna ulega samoczynnej regeneracji.

- Trzeba jednak pamiętać o kardynalnej  zasadzie, że rynien z blachy cynkowo-tytanowej nie wolno łączyć z dachowymi pokryciami bitumicznymi - mówi Krzysztof Duszyński, wiceprezes spółki Dekoplus. - Niezabezpieczona od środka rynna łatwo może ulec tzw. korozji bitumicznej. Jest to zjawisko, w którym, papa lub gont bitumiczny, pod wpływem słońca i wilgoci emitują związki chemiczne o kwaśnym odczynie, które w kontakcie z blachą mogą wywołać korozję cynku.

Elementy z blachy cynkowo-tytanowej nie powinny również stykać się z elementami miedzianymi, gdyż jony miedzi w spływającej wodzie mogą przyczyniać się do korozji powierzchniowej blachy cynkowo-tytanowej. Trwałość dobrze wykonanych rynien w tej technologii szacuje się na około 100 lat.

Rynny z aluminium

System rynnowy wykonany z aluminium jest zabezpieczany antykorozyjnie, a potem malowany lub lakierowany. Doskonale znosi wahania temperatury i jego elementy są bardzo gładkie. Najczęściej łączy się je szczelnymi nitami, a potem uszczelnia silikonem, klejem aluminiowym lub specjalną pastą. 

Na polskim rynku są też dostępne systemy łączone za pomocą specjalnych złączek lub klamer. Przy montażu należy pamiętać, że aluminium ma dość dużą rozszerzalność temperaturową i trzeba to uwzględnić przy wykonywaniu złączy. Ze względu na odporność na korozję trwałość rynien z aluminium szacuje się na około 100 lat.

Rynny z miedzi

Najrzadszy, najdroższy ale i najtrwalszy system rynnowy - to system wykonany z miedzi. To bardzo specyficzny materiał i niekoniecznie pasuje do wszystkich budynków.

Na pewno idealnie komponuje się z architekturą tradycyjną bądź historyczną. Elementy wykonane z czystej miedzi są łączone na zakład i obustronnie lutowane.  Miedź pokrywa się naturalną patyną, nie wymaga więc dodatkowych zabezpieczeń. Patyna ta ma także ogromny wpływ na estetykę obiektu, ze względu na charakterystyczny zielony kolor. Miedziane muszą być też wszystkie obróbki blacharskie dachu oraz złączki systemu, ponieważ kontakt miedzi z blachą stalową skutkuje korozją stali. Dobrze zamontowany system rynnowy z miedzi osiąga imponującą trwałość, nawet do 150 lat.